Τα κάναμε … μαϊντανοσαλάτα!

Είναι εντυπωσιακό πως ένα τόσο δα, ντελικάτο φυτό έχει επωμισθεί στα τρυφερά του φύλλα τόση πολλή κοινωνική αλληγορία διεισδύοντας στη γλώσσα με την ιδιότητα να περιγράφει μονολεκτικά την ειρωνεία για πρόσωπα, την κριτική για συμπεριφορές και τη σκωπτική διάθεση απέναντι στις τάσεις που ευδοκιμούν εποχιακά στα μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, εδώ ο μαϊντανός χρησιμοποιήθηκε ως βασικό υλικό για να γίνει μια δροσερή μαϊντανοσαλάτα μαζί με φρέσκο κρεμμυδάκι, πιπεριές, λιαστή ντομάτα και ελιές, πάνω σε τραγανές βάσεις από παρμεζάνα.

Μαγειρικός χαμαιλέοντας στις περιπέτειες της γλώσσας

μαϊντανός ο [maidanós] & μαϊδανός ο [maiδanós]: 1. ποώδες αρωματικό φυτό που χρησιμοποείται ως καρύκευμα στη μαγειρική: Ψιλοκομμένος ~. Aγόρασε ένα ματσάκι μαϊντανό. 2. (ειρ.) για πρόσωπο που παρευρίσκεται παντού ή ανακατεύεται σε διάφορες υποθέσεις χωρίς να είναι αρμόδιο.
[τουρκ. maydano(z) -ς < ινδ. maidani `αρωματικό φυτό΄· μαϊδ-: λόγ. επίδρ.]

Οι δύο ορισμοί (από το λεξικό του Τριανταφυλλίδη) είναι ανταγωνιστικά γνώριμοι στη χρήση της καθομιλουμένης. Ο εξαιρετικά δημοφιλής μαϊντανός στην άγρια μορφή του φύεται αδιακρίτως σε οποιοδήποτε έδαφος και με την ήμερη είναι μαγειρικός χαμαιλέοντας – ακόμη κι αν δεν ταιριάζει, δεν ενοχλεί. Είναι ο μόνιμος καταληψίας της κουζίνας ακριβώς λόγω των ατού του (άρωμα, γεύση, χρώμα) και δανείζει απλώς το generic πια όνομά του για να χαρακτηρίσει την υπερχρήση ή την κακή χρήση του πλεονεκτήματος, εκείνον που «φυτρώνει παντού», που δεν κρατιέται απ’ το να αυτοπροβληθεί και να σχολιάσει ακόμη και όταν δεν είναι σε θέση ή απλώς δεν χρειάζεται.

Σελινόντε (Selinonte), πόλη της Σικελίας, είναι η αρχαία Σελινούς, φημισμένη για τον μαϊντανό της που φιγουράριζε πάνω στο νόμισμά της. Και σήμερα, στην επίσημη βοτανολογία, ο μαϊντανός ονομάζεται πετροσέλινο (apium petroselenum λατινιστί, persil στα παλιά γαλλικά, petersilie στα παλαιά αγγλικά, γάραμσονστα ποντιακά, majdanoz στα αλβανικά) όσο και αν στα νέα ελληνικά (πετροσέλινο) σημαίνει σέλινο και όχι μαϊντανός, επισημαίνει η Ενριέτ Βαλτέρ στο βιβλίο της «Η περιπέτεια των γλωσσών της Δύσης» (Η προέλευσή τους, η ιστορία τους, η γεωγραφία τους, εκδόσεις Ενάλιος, 2007).

Ωστόσο, η ελληνική ρίζα του ονόματος πέρασε από τα δάνεια και τα αντιδάνεια του ιστορικού γλωσσικού ταμείου, και ο μαϊντανός (όπως και οι λέξεις καφές, μεζές, παπούτσι, περβάζι κ.ά) είναι “χρεωμένος” ως προς την προέλευση στα …τουρκικά!

Μαγικός μαϊντανός, διεγερτικός και με περίεργο σόι

Πριν την βασιλεία του Καρλομάγνου το φυτό θεωρούνταν ότι έχει μαγικές δυνάμεις, πιθανόν λόγω της … διεγερτικής του δράσης ή και της απιόλης – απιίνης (αιθέριο έλαιο, λίαν χρήσιμο στη φαρμακευτική) που περιέχουν κυρίως τα σπόρια και λιγότερο η σαρκόριζη εκδοχή του. Η τελευταία μοιάζει με μικρό (12-15 εκ) παστινάκι (parsnip) και χρησιμοποιείται ανάλογα για σούπες σε Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία και πρώην Σοβετ. Ένωση.

Ο μαϊντανός που έχει επίπεδα λεία φύλλα, αυτός δηλαδή που συνήθως χρησιμοποιούμε (Πετροσέλινον το ούλον) είναι ξαδελφάκι του μάραθου και του σέλινου αλλά και του … κώνειου (Conium maculatum ή και poison parsley), που δοκίμασε ανεπιστρεπτί ο Σωκράτης. Μάλιστα, είναι ο πιο έντονος σε μυρωδιά και γεύση, κρατώντας τα αρωματικά σκήπτρα του είδους από τον επίσης φιγουράτο σγουρό ή ιταλικό μαϊντανό, που ενδείκνυται για γαρνιτούρες, κυριολεκτικά και μεταφορικά.

«Φυτό με …αμφεταμινικές, δοξαστικές και αντιψειρικές ιδιότητες. Ντοπαριζόντουσαν μ’ αυτόν οι μονομάχοι στις ρωμαϊκές αρένες. Αιώνες πιο πριν, στα Νέμεα, οι νικητές των αγώνων τιμούνταν με στεφάνια καμωμένα από μαϊντανό. Και ξεψειριάζονταν οι στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου τρίβοντας τούφες μαϊντανού στα σημεία που η φαγούρα ήταν ανυπόφορη»…. «Οι Ρωμαίοι όχι μόνον τον μασουλούσαν γενικώς, αλλά και τον φορούσαν στο κεφάλι τους (σε σχήμα στεφανιού), για να απορροφά τις αναθυμιάσεις του αλκοόλ και να μην γίνονται τύφλα στο μεθύσι (έτσι δεν χρειαζόταν να φύγουν στα μισά των οργίων)….» αναφέρει ο Νίκος Πλατής στο επίσης εξαιρετικό «Μπαχαρικό λεξικό» (εκδόσεις Κέδρος).

Βιταμινούχος, αντιοξειδωτικός και κατά της βλακείας

Προφανώς, το θέμα του μαϊντανού δεν ήρθε για να τελειώσει στη δροσερή μαϊντανοσαλάτα. Τι μαϊντανός θάταν άλλωστε; Μια εισαγωγή ήταν – και μάλλον σοβαρολογώ – στη σαλάτα, την οποία συστήνω ανεπιφύλακτα, τονίζοντας παρεμπιπτόντως πως ενδείκνυται και σαν ομοιοπαθητική λύση στον μαζοχισμό μας μπροστά στο εκάστοτε ζωντανό δούλεμα των πολιτικών αρχόντων.

Κατά το Μπαχαρικό λεξικό, ο μαϊντανός είναι πλούσιος σε φυσικές βιταμίνες Α, Β2 και κυρίως C (μια κουταλιά σούπας καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες μας). Άρα, η μαϊντανοσαλάτα είναι και μια υγιεινή βόμβα για τη διατροφή μας.
Επίσης, βοηθάει στην πέψη (βέβαια τα θέματα της κρίσης, της μίζας, της δημόσιας σπατάλης και τα συναφή δεν χωνεύονται τόσο εύκολα), είναι ελαφρύ διουρητικό (για νορμάλ τοξίνες, όχι πολιτικές, δημοσιονομικές κλπ), άριστο αποχρεμπτικό (γι΄αυτό και δεν φτύνουμε δυστυχώς όλους τους αναρμόδιους αρμόδιους) και ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, πράγμα που τελικά έχουμε απόλυτη ανάγκη με όσα συμβαίνουν αυτό τον καιρό και θα συμβαίνουν για πολύ ερήμην μας.

Ταιριάζει επίσης, ως stereo συνοδευτικό σε οποιοδήποτε γεύμα στον καναπέ, ατενίζοντας τους (συχνά αμόρφωτους) αυτόφωτους ή ετερόφωτους διάττοντες ή μη «αστέρες» να τοποθετούνται επί παντός επιστητού μέσα (κι έξω) από τηλεοπτικά παράθυρα, σερβίροντας ανούσιες και προχειρομαγειρεμένες ιδέες και λύσεις και ειδήσεις, απευθυνόμενοι τουλάχιστον σε …φυτά!

Μαϊντανοσαλάτα με λαχανικά σε βάση παρμεζάνας

(προς τιμήν της καθημερινότητάς μας)

Προετοιμασία: 20 λεπτά. Κόψτε τα λαχανικά νωρίτερα, κάντε την σύνθεση και αφήστε την σαλάτα σκεπασμένη με διαφανή μεμβράνη στο ψυγείο. Η βινεγκρέτ μπαίνει πάντα στο τέλος, πριν το σερβίρισμα. Οι βάσεις παρμεζάνας μπορούν να γίνουν επίσης νωρίτερα ή και την προηγουμένη, και να διατηρηθούν σε ανάλογου μεγέθους κλειστό δοχείο. Εύκολη και γρήγορη συνταγή.

Υλικά για 4 άτομα
1 ματσάκι τρυφερός μαϊντανός πλυμένος και πολύ ψιλοκομμένος
1 κρεμμυδάκι φρέσκο καθαρισμένο και ψιλοκομμένο
1/2 μέτριο κρεμμύδι ψιλοκομμένο
1/2 κίτρινη ή κόκκινη πιπεριά σε κυβάκια
4-5 κομμάτια λιαστής ντομάτας κομμένα σε λεπτές λωρίδες
2 κ.σ. πεκορίνο τριμμένο
1 κ.σ. κάπαρη, πλυμένη και ψιλοκομμένη
8 ελιές

για τη βινεγκρέτ
3 κ.σ. ελαιόλαδο
1.5 κ.σ. χυμός λεμονιού
1 κ.γ. ξύσμα λεμονιού (προαιρετικά)
1/2 κ.γ. ξίδι
αλάτι, πιπέρι

για τις βάσεις παρμεζάνας
8-10  κ.σ. παρμεζάνα τριμμένη

Ετοιμάζετε τις βάσεις παρμεζάνας: Βάζετε ένα τηγάνι διαμ. 18-20 εκ. σε μέτρια φωτιά και απλώνετε στη βάση του 2 κ.σ. τριμμένο παρμιτζιάνο. Το αφήνετε να ζεσταθεί καλά ώστε να λιώσει το τυρί, να ενωθεί παντού και να πάρει ελαφρύ χρώμα. Αποσύρετε από την φωτιά, το αφήνετε να κρυώσει 2-3 λεπτά και το βάζετε πάνω σε αναποδογυρισμένο μπολ. Το αφήνετε εκεί 5-6 λεπτά να κρυώσει εντελώς και να σκληρύνει.
Επαναλαμβάνετε την ίδια διαδικασία για τις υπόλοιπες βάσεις.
Σημείωση: Βολεύει να έχετε 4 ίδια μπολ, ώστε να τα κάνετε όλα με διαφορά μόνο 5 λεπτών.

Ετοιμάζετε τη μαϊντανοσαλάτα: Bάζετε όλα τα υλικά σε μεγάλο μπολ, εκτός από τις ελιές και μερικές λωρίδες λιαστής ντομάτας, που κρατάτε για το γαρνίρισμα. Κτυπάτε σε σέικερ τη βινεγκρέτ, την προσθέτετε και ανακατεύετε καλά.
Σερβίρισμα: Αδειάζετε την μαϊντανοσαλάτα σε πιατέλα ή την μοιράζετε στις κρύες βάσεις παρμεζάνας, γαρνίρετε με τις ελιές και 2-3 λωρίδες λιαστής ντομάτας και σερβίρετε.